نوآوری در کتابت وحی با «مشق نور» در ساری
واژه روز – اشکان جهانآرای: عمارت کلبادی ساری در آخرین ساعات اردیبهشت ماه میزبان دهها هنرمند خوشنویس از شهرستانهای مختلف مازندران و برگزاری همایش استانی «مشق نور» بود. همایشی که امسال با ساختاری متفاوت نسبت به برنامههای کتابت وحی که سالهای گذشته در شهرستانهای مختلف برگزار میشد برپا شد و همین نظم و ساختار متفاوت در برگزاری سبب ابراز رضایت هنرمندان حاضر در این مراسم شد.
البته محدودیتهای کرونایی دستاندرکاران برگزاری این مراسم را با محدودیتهایی مواجه کرد. تا جایی که اختتامیه همایش یک بار به دلیل همین محدودیتها لغو شد. همایش استانی «مشق نور» قرار بود 19 اردیبهشت همزمان با شب ولادت امام حسن(ع) در محوطه مسجد جامع ساری برگزار شود که پس از لغو مراسم به دلیل شرایط کرونایی، با حدود دو هفته تأخیر در محوطه خانه کلبادی ساری برگزار شد.
این همایش هنری معنوی را سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ساری با همکاری مؤسسه فرهنگی هنری ماهور پارسی به مناسبت ماه مبارک رمضان برگزار کرد. تفاوت مشهود و مثبت همایش «مشق نور»، برنامهریزی مناسب برای اجرای آن و خارج کردن برنامه سالانه کتابت وحی از یک رویداد روتین، به همایشی هدفمند است. موضوعی که تقریباً همه خوشنویسان حاضر در این همایش که اهل شهرستانهای مختلف مازندران هستند به آن اذعان داشتند.
تنوعبخشی در برنامههای فرهنگی
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ساری با بیان این که این مجموعه تلاش میکند برنامههای فرهنگی نوآورانه و جذابی را تعریف و برگزار کند، گفت: جامعه تا کنون انواع مختلفی از برنامههای فرهنگی را تجربه کرده و اگر میخواهیم توجه جامعه را جلب کنیم، باید به فکر تنوع و نوآوری در برگزاری رویدادهای فرهنگی باشیم. به همین دلیل در سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ساری به دنبال طراحی برنامههای فرهنگی با ساختاری متفاوت برای ارائه به مخاطبان و جامعه هستیم.
«احمد عطاریه» اظهار کرد: اجرای برنامههای در ارتباط با معارف و داشتههای معنوی مردم و ایجاد نشاط اجتماعی که خوراک روح و جان افراد است از دیگر طرحهایی است که پیگیری میکنیم تا اجرایی شود.
وی خاطرنشان کرد: پیش از این نیز به مناسبت میلاد ولیعصر(عج) تلاش کردیم تا با استفاده از فضای مجازی برنامهای متفاوت را برای شهروندان مرکز استان و سایر شهروندان مازندران برگزار کنیم که خوشبختانه مورد استقبال شهروندان قرار گرفت و در شرایط قرنطینه اجباری توانستیم به مخاطبان زیادی از طریق تلفنهای همراهشان توانستیم برنامههای این جشن آنلاین را ارائه دهیم.
عطاریه تصریح کرد: «مشق نور» تجربه متفاوت و جدیدی از برگزاری برنامههای کتابت وحی در مازندران بود که در آن هم جنبههای هنری و معنوی کار لحاظ شد و هم با در نظر گرفتن ساختاری برای دریافت و بررسی آثار به کیفیت برگزاری آن هم توجه شد و در نهایت از هنرمندان تجلیل به عمل آمد.
استقبال 135 خوشنویس مازندرانی از «مشق نور»
«مشق نور» نخستین دوره از کتابت وحی در مازندران است که هنرمندان خوشنویسی مازندران در گرایشهای نستعلیق، شکسته نستعلیق، نسخ و ثلث برای شرکت در این همایش ابتدا آثارشان را به دبیرخانه فرستادند و پس از بررسی و گزینش آثار توسط هیأت انتخاب، تعدادی از آنان به مرحله اصلی و شب برگزاری همایش راه یافتند.
به گفته دبیر نخستین همایش استانی «مشق نور» 135 خوشنویس از سراسر مازندران برای شرکت در این همایش استانی به دبیرخانه «مشق نور» اثر فرستادند که در نهایت 40 اثر از 40 خوشنویس پذیرفته شد.
«سید محمد موسوی» گفت: از 40 هنرمند راه یافته به مرحله نهایی همایش استانی «مشق نور» هشت نفر استاد خوشنویسی، ۲ نفر استاد نمونه انجمن خوشنویسی ساری و قائمشهر و ۳۲ نفر هم از دیگر خوشنویسان استان هستند.
وی با اشاره به پیشینه برگزاری همایش «مشق نور» در ساری اظهار کرد: همایش مشق نور پیش از این به صورت شهرستانی در ساری برگزار میشد و امسال برای نخستین بار در گستره استانی برگزار شد. بیشترین آثار هم از شرق و نقاط مرکزی مازندران به دبیرخانه رسید.
دبیر نخستین همایش استانی «مشق نور» درباره آثار تولید شده توسط خوشنویسان مازندرانی در این همایش نیز گفت: آثار شاخص و ارزشمندی توسط این هنرمندان تولید شده که در کتاب همایش چاپ و منتشر شد و با ذکر نام هر هنرمند در کنار تصویر اثر در کتاب همایش منتشر شد. ضمن این که این آثار قرار است به زودی در نگارخانهای که در مجموعه فرهنگی بوستان ولایت ساری در حال آماده شدن است، به نمایش درآید.
رضایت هنرمندان از همایش
اظهار نظرهای خوشنویسان حاضر در این مراسم نشان میدهد که شکل و ساختار برگزاری این همایش از نگاه هنرمندان حاضر در همایش نیز قابل توجه و مثبت ارزیابی شده است و این فرم برگزاری کتابت وحی را مناسبتر از شیوههای گذشته میدانند.
«خسرو شریفی» هنرمند اهل محمودآباد در این باره گفت: پیشینه شرکت در برنامههای کتابت وحی شهرستانهایی مانند آمل و محمودآباد را دارم. اما این همایش از نظر کیفی و نظم در برگزاری شرایط بسیار بهتری داشت.
وی افزود: این که از قبل فراخوان داده شد اتفاق خوبی است که مورد توجه دستاندرکاران قرار گرفت. چون هم باعث میشود هنرمند انگیزه بیشتری برای تولید اثر پیدا کند و هم این که با آمادگی بیشتر در همایش حضور یابد. حتی معتقدم که اگر آیاتی از قرآن از قبل مشخص شود خروجی کار بهتر خواهد شد. برای مثال تصمیم گرفته شود که هنرمندان در شب همایش آیههای یک سوره از قرآن را بنویسند. به این شکل کاری هدفمند انجام میشود.
«مریم وحدتپناه» از قائمشهر نیز با بیان این که «مشق نور» همایش بسیار خوب و با کیفیتی بود، گفت: نخستین بار است که در مازندران در کتابت وحی شرکت میکنم. البته سالهای قبل در استان فارس و تهران شرکت کرده بودم. اما این همایش هم از نظر برنامهریزی در مراسم پایانی و هم کیفیت برگزاری جذابیت بیشتری دارد. این که از قبل فراخوان داده شد و آثار را جمع کردند و خروجی آثار هم تبدیل به کتاب و نمایشگاه میشود اتفاق بسیار خوبی در این زمینه است.
«سید محمد سلیمانی» از بابل در رشته نستعلیق نیز یکی دیگر از هنرمندان حاضر در «مشق نور» بود که ضمن ابراز رضایت از کلیت همایش، گفت: در چند سالی که در ماه رمضان این برنامههای کتابت وحی اجرا میشد، نخستین بار است که برنامه انقدر مفصل و منظم است و سطح کیفی بسیار خوبی هم دارد. با توجه به تجربه حضورم در برنامههای مشابق قبلی که در شهرستانهای دیگر برگزار میشد معتقدم تا الان همایشی برای کتابت وحی با این کیفیت برگزار نشده بود.
پیشنهادهای رشد همایش
«معصومه بابایی» هم به تکاپوی بیشتر و بهتر در برگزاری این مراسم اشاره کرد و گفت: دو سال پیش در سالن فرهنگ و ارشاد و در پارک روشن ساری برای کتابت وحی حضور داشتم و امسال هم توانستم بیایم. سطحبندی انجام شده و برنامهریزی برای برگزاری و در نظر گرفتن برنامههای جنبی برای اختتامیه «مشق نور» را به یک همایش سطح بالا تبدیل کرده است.
او نیز پیشنهاد چند تن از خوشنویسان برای بهتر شدن این همایش در دورههای بعدی را با اضافه کردن برخی نکات دیگر مطرح کرد و افزود: میتوان در دورههای بعدی با در نظر گرفتن برخی نکات همایش را هدفمندتر برگزار کرد. برای مثال همایش روی یک سوره یا یک آیه تمرکز مفهومی داشته باشد، اما هر هنرمند با دید بصری و معنوی خود آن آیههای انتخاب شده را به اثر هنری تبدیل کند. یعنی موضوع مشخص و متمرکز باشد، اما تنوع فرم و فضا وجود داشته باشد.
«مهرداد نوذری» خوشنویس اهل ساری هم با بیان این که «مشق نور» کیفیت بسیار بیشتری نسبت به سایر برنامههای کتابت وحی دارد، گفت: انتشار فراخوان باعث شد هنرمندان با آمادگی بیشتری در همایش حضور یابند. البته به نظرم اطلاعرسانی برای این مراسم در تلویزیون و همچنین تبلیغات محیطی آن بسیار کم بود. بهتر است با اطلاعرسانی بیشتر مردم نیز در جریان این رویداد قرار بگیرند. همچنین ترتیبی اتخاذ شود که در دورههای آتی مردم نیز در همایش حضور یابند تا با هنر خوشنویسی بیشتر آشنا شوند.
«منصور ایزدی» دیگر خوشنویس اهل ساری نیز ضمن قدردانی از دستاندرکاران برگزاری این همایش خاطرنشان کرد: تجربه حضور در برنامههای مشابه متعددی را دارم و معتقدم که «مشق نور» یکی از منظمترین و با کیفیتترین برنامههای خوشنویسی در کشور بود. این ظرفیت در ساری و مازندران وجود دارد که این همایش را به رویدادی هنری-معنوی در گستره ملی تبدیل کند. امیدوارم با در نظر گرفتن تهمیدات لازم در سال آینده شاهد ملی شدن «مشق نور» باشیم.
در مراسم اختتامیه نخستین همایش استانی «مشق نور» علاوه بر تجلیل از هنرمندان، شعرخوانی توسط «امید معنوی» و اجرای موسیقی آیینی توسط استاد «محمدرضا اسحاقی» با همراهی «محمود بتیار» نیز انجام شد.