کرونا، جهان را شکست داد فیلترینگ ما را نه!
عادل جهانآرای-روزنامهنگار: این روزها که جامعه جهانی به شدت درگیر ویروس کرونا است، آن چیزی که توانست جوامع بشری گرفتار را به هم نزدیکتر سازد، شبکههای اجتماعی است. ضمن آنکه در این وضعیت حساس چه بسا اپلیکیشنهای جدیدی طراحی و معرفی شدهاند تا بتوانند علاوه بر اطلاعرسانی، بخشهایی از کسبوکار را که در فضای مجازی صورت میگرفت، رونق ببخشند یا آنکه حداقل از کاهش عملکرد آنها جلوگیری کنند.
اما در همین دوره کرونایی مردم ایران درحالی که با مشکلات متعدد اقتصادی روبهرو هستند، مسئولان و مدیران دولتی هر لحظه تصمیمات متنوع و متفاوتی میگیرند، یا بهتر بگوییم گاه به صورت جزیرهای یا به قول وزیر بهداشت «آتش به اختیار» عمل میکنند.
این روزها نه تنها فضای کسب و کار بلکه حتی خانهنشینی مردم و قرنطینه خودخواسته آنان با چالشی به نام فضای مجازی روبهرو است. بسیاری از مردم حتی شرکتها و سازمانهای خصوصی و از سوی دیگر قشر دانشگاهی یا حتی معلمان و دانشآموزان سعی میکنند بخشی از مشکلات خود را با استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی رفع کنند، اما شوربختانه بر خلاف ادعای مسئولان کشور و تأکید وزیر ارتباطات مبنی بر ارائه آسانتر خدمات اینترنتی، نه تنها دسترسی به اینترنت برای کاربران راحت نیست و باید دقایق طولانی برای دانلود یا آپلود فایلی با حجم کم وقت گذاشت، بلکه به دلیل فیلترینگ کاربران مجبورند بسیاری از زمان و هزینه خود را صرف استفاده از فیلترشکنها بکنند.
اکنون که حدود دو سال از فیلتر شدن تلگرام میگذرد، نه تنها این پیامرسان محبوبیت خود را از دست نداده است و کاربران ایرانی اقبال چندانی به پیامرسانهای داخلی نشان ندادهاند، بلکه برای دسترسی بهتر و سهلتر به تلگرام، به پوستههای غیر رسمی مثل به موبوگرام،هاتگرام یا تلگرام طلایی متوسل شدند که این موضوع خود نشان میدهد سیاست بازدارنده طرفداران فیلترینگ بیش از همه به زیان مردم است تا آنکه به سود جامعه باشد.
شک نباید کرد که در شرایط کنونی، کشوری در جهان نیست که علاوه بر مشکلاتی که کرونا برای آنها ایجاد کرده است، مردم آن دغدغهای به نام فیلترینگ یا مشکل پهنای باند داشته باشند، اما این موضوع دو سال است که در کشور ما به دغدغه مردم و خصوصا کاربران تبدیل شده است و دولت هم انگار توانی ندارد تا این مشکل را حل کند.
در حالی که در شرایط سخت کرونایی این روزها، انتظار میرود مسئولان اجرایی، قضایی یا تقنینی به جای شعار دادن و ادعای ارائه تسهیلات به مردمی که در خانه ماندهاند، در اولین فرصت فیلترینگ اپلیکیشنهایی مثل تلگرام را بر دارند و پهنای باند بیشتری را به مردم اختصاص دهند.
حتما وزیر ارتباطات و چه بسا آقای روحانی و مهمتر از آن مسئولان قضایی در جریان هستند و اطلاع دارند که با وجود فیلتر شدن تلگرام، ایرانیان همچنان به صورت میلیونی در این پیامرسان حضور دارند و کارها و ارتباطات خود را از طریق این سامانه پیگیری میکنند. حتی برخی از خبرگزاریها یا سازمانهایی که به صورت دستوری از تلگرام خارج شده بودند، اکنون به شکل فعال در این سامانه فعالیت دارند.
حال پرسش این است که بعد از گذشت دو سال، سیاست فیلترینگ چه فوایدی برای طرفداران آن یا کشور داشت و آیا در وضعیت فعلی رفع فیلتر این پیامرسان نمیتواند حداقل بخشی از نیازهای کاربران آن را رفع کند. آیا واقعا فیلترینگ پیامرسانها واقعا میتواند امنیت یا رفاه مردم را تسهیل کند؟
وقتی کرونا کشور را در نوردید، درستتر این بود که فیلتر پیامرسانهایی مثل تلگرام یا حتی توئیتر برداشته شود تا حداقل امکان ارائه اطلاعات یا انجام کارهای ضروری از این طریق راحتتر انجام شود، اما انگار پوسته فیلترینگ در ایران از پوسته کرونا سختتر و محکمتر است و گویی کرونا هم قادر نیست این طلسم را بشکند، کرونایی که دنیا را تسخیر کرده است، ولی در تسخیر فیلترینگ در کشور ما ناتوان است. آیا کرونا از تلگرام یا توئیتر ترسناکتر نیست؟